Communicatie over pensioen als sleutel tot succes in krappe arbeidsmarkt

Wtp een kans voor versterking pensioenbewustzijn medewerkers

Financial wellbeing, transparantie en perspectief: het zijn de drie communicatiepijlers van het Shell Pensioen-communicatiebeleid. Met een hoge zorgambitie zet het pensioenfonds, samen met APS, extra communicatie in om de geformuleerde doelstellingen waar te maken. Karin Wekema: “Pensioen is zo’n belangrijke arbeidsvoorwaarde, waarom zetten we daar niet gezamenlijk nog zwaarder op in bij het aannemen en in dienst treden van nieuwe werknemers? Je krijgt natuurlijk een startbrief, maar hoeveel mensen lezen de startbrief? Waarom geen verplichte e-learning over je belangrijkste secundaire arbeidsvoorwaarde, jouw pensioen? Zoveel betaal jij daarvoor, zoveel betalen wij ervoor, zoveel levert het uiteindelijk naar verwachting op, zo werkt het. Dit kan je wel kiezen, dat kan je niet kiezen.” Zij benadrukt dat werkgever én pensioenfonds de transitie naar de nieuwe pensioenregeling in het kader van Wet Toekomst Pensioenen (Wtp) moeten aangrijpen om een grote stap te zetten in het pensioenbewustzijn van hun mensen.

Werkgevers: acteer op life events

Daarmee komt het geanimeerde gesprek met Karin en Gijs op het belang van life-, werknemer- en deelnemer-events. Een werkgever, pensioenfonds of pensioenuitvoerder kan op een aantal events in het leven van een werknemer/deelnemer datagedreven acteren en communiceren. Gijs Berndsen: “De werkgever kan goed inspelen op life events en een pensioenfonds kan goed acteren op deelnemer-events. We weten allemaal dat pensioen een ‘low interest’ product is. Ter illustratie: je vindt je pensioen niet terug op je loonstrookje en pensioen blijft daarmee onzichtbaar! Dus als je als werkgever niet superrelevant bent, als je niet inspeelt op het hier en nu op bepaalde life events en niet probeert pensioen zo persoonlijk mogelijk te maken op het gebied van de stijl en voorkeuren van deelnemers of werknemers, dan is de kans groot dat je niet succesvol bent in het activeren van medewerkers op de pensioenregeling. Maar doe je dat wel, dan kan je als werkgever wel succesvol zijn!” 

Pensioen als pluspunt bij recruitment

Voor Gijs geeft dit moment, met de huidige krapte op arbeidsmarkt en verandering met de invoering van Wtp, het uitgelezen moment om als werkgever zaken als je arbeidsvoorwaarden, employee benefits en je pensioenregeling tegen het licht te houden. ”Dit is voor werkgevers in een krappe arbeidsmarkt het moment om een dure, secundaire arbeidsvoorwaarde goed onder de aandacht te brengen in je recruitment. Ook omdat er iets te kiezen valt voor werknemers. “Er verandert iets in je pensioen: je kunt keuzes maken, juist binnen de flexibele pensioenregeling. Daarom is het belangrijker dan ooit dat je je er zelf mee bezig gaat houden. Maar ook binnen de solidaire pensioenregeling is het van belang dat je weet wat je straks kan verwachten en of dat voldoende is en of je nog iets extra's wilt doen.”

Breng gezamenlijk de events in beeld

Acteren op life-events kan het verschil maken voor werkgevers. Er zijn nu eenmaal events waar de werkgever bovenop zit, zoals privésituaties of het uit dienst gaan. Gijs Berndsen: “Als je uit dienst gaat, blijf je vaak nog wel in de regeling zitten, maar ben je voor de werkgever uit beeld. Andere belangrijke werknemer-events zijn het maken van promotie, een hoger salaris, een demotie, het krijgen van een kind. En wat is daarvan de impact van op je pensioen? En wat zijn daarbij de keuzes in je handelingsperspectief?” Als ander belangrijk event noemt hij langdurig verzuim dat leidt tot arbeidsongeschiktheid. “Er gebeurt dan van alles rond je pensioen. Een werkgever zit daar misschien al vanaf dag 1 bij, terwijl een pensioenfonds dit pas hoort als iemand arbeidsongeschikt is geworden.” Zijn advies: breng als werkgever, samen met de pensioenuitvoerder, deze events goed in beeld en acteer daarop. “Op die manier kun je een werknemer heel goed helpen en begeleiden. Daar kan een werkgever echt zijn of haar rol pakken!”

Bied communicatie op verschillende manieren aan

Karin Wekema beaamt dat en verwijst naar de evenwichtigheid en gelaagdheid in communicatie die je toepast en waar ook de AFM om vraagt. Gijs Berndsen: “Daarnaast kun je communicatie op veel verschillende manieren aanbieden, bijvoorbeeld bij de keuze tussen een vast en een variabel pensioen. Daarbij kijken we bij APS steeds naar de ‘deelnemer-reis’ die we ontwikkeld hebben: welk event vindt er plaats? In welke periode bevindt de deelnemer zich en hoe acteren we daarop?” Daarvoor geldt dat sommige mensen vatbaar zijn voor positieve nudging. Gijs Berndsen: “Data biedt ons veel inzichten, maar tegelijkertijd kunnen we nog niet alles uit data halen. Als pensioenfonds, uitvoerder en werkgever meer gegevens met elkaar zouden uitwisselen, zou dat enorm helpen.”

Werken aan bewustzijn

Shell Pensioen heeft een hoge zorgambitie en zet richting deelnemers extra communicatie in om die zorgambitie waar te kunnen maken. Karin Wekema vertelt hoe zij bij Shell Pensioen vanuit communicatie bijdraagt aan het succes: “Wij kijken voortdurend aan de hand van data hoe we de communicatiereizen kunnen verbeteren en doen daar voorstellen voor.” Zo heeft Shell Pensioen een speciale e-learning ontwikkeld voor mensen die in dienst komen en een versie voor werknemers die al wat ouder zijn en die een keuze moeten maken tussen een vast of een variabel pensioen.

Hiervoor won Shell de Pensioen Pro Award voor communicatie in 2022. Twee jaar later werd Shell met een gouden Award pensioenfonds van het jaar én won het opnieuw de Communicatie Award, ditmaal voor de communicatieaanpak gericht op de bewustwording van vrouwen. Karin Wekema: ”Ik ben er supertrots op dat wij met Shell pensioenfonds van het jaar zijn geworden op de merites van communicatie! Wij bedenken ook steeds nieuwe manieren om mensen te inspireren om bewust met hun pensioen bezig te zijn. Mooi om daar met Shell erkenning voor te krijgen met de Pensioen Pro communicatie award.”

Kies voor positieve insteek

Gijs Berndsen kiest ook voor de positieve, inspirerende insteek: “Dit is het moment om als werkgever in een krappe arbeidsmarkt je dure, secundaire arbeidsvoorwaarden goed onder de aandacht te brengen. In de nieuwe Wtp-regeling kan je behoorlijk wat keuzes maken die impact hebben op je uiteindelijke pensioen. En het is belangrijker dan ooit dat je je er zelf mee bezig gaat houden. Maar ook binnen de solidaire pensioenregeling is het van belang dat je weet wat je straks kan verwachten en of dat voldoende is en of je nog iets extra's wilt doen.”

Pensioeninformatie gericht op vrouwen

Karin Wekema onderstreept dat uit data bleek dat vrouwen veel minder dan mannen op de e-mails van het pensioenfonds klikten. “Uit onderzoek bleek zelfs dat sommige vrouwen hun mail doorsturen aan hun man. We willen graag dat iedereen – zowel mannen als vrouwen – bewust met zijn of haar pensioen omgaat!” Daarom ontwikkelde Shell Pensioen samen met APS het multimediale platform ‘Own it’ (www.own-itshellpensioen.nl), dat zich speciaal richt op vrouwen. Met dit platform deelt Shell Pensioen pensioeninformatie op een manier die beter aanslaat bij vrouwen en hen aanmoedigt actie te ondernemen. Met als doel om het begrip over financieel welzijn en pensioen te versterken en het pensioenbewustzijn ook onder vrouwelijke deelnemers te vergroten.

Voorlichting om pensioenkennis te bevorderen

Uit onderzoek van Brand New Day blijkt dat bijna een derde van de vrouwen zegt geen of onvoldoende kennis over het pensioenstelsel te hebben. Vrouwen hebben hierbij een achterstand op mannen. “Met goede voorlichting is dat te verbeteren,” aldus Karin. Ruim een kwart van de Nederlanders (27%) zegt geen of onvoldoende kennis te hebben over het Nederlandse pensioenstelsel. Het verschil tussen mannen en vrouwen is groot. Van de vrouwen zegt 32% die kennis niet of onvoldoende te hebben, een significant hoger percentage dan bij de mannen (22%).* De oorzaak? Veelal hebben vrouwen hier geen tijd voor gemaakt of weten zij simpelweg niet waar ze moeten beginnen. Vrouwen zeggen ook minder vaak dan mannen dat ze een pensioenplan hebben gemaakt. Er is met een goede pensioenvoorlichting nog veel te winnen.*

Verwachtingen van werkgevers

De website Mijnpensioenoverzicht, media, online pensioeninformatie en vrienden en familie zijn belangrijke bronnen van pensioeninformatie voor mensen, zo blijkt uit hetzelfde Brand New Day- onderzoek. Ook verwachten mensen veel van hun werkgever. Zo stelt 66% van de ondervraagden dat werkgevers meer verantwoordelijkheid moeten nemen in het regelen van een goede pensioenvoorziening. Daarbij stelt 34% dat ze zich niet goed of voldoende voorgelicht voelen over hun pensioenopbouw. Bij vrouwen is die onvrede nog groter: bijna 40% van de vrouwen zijn op dit punt ontevreden over de voorlichting van hun werkgever.*

Brede onwetendheid over pensioen

Maar ook onder andere groepen valt er nog een wereld te winnen. Meer dan de helft van de Nederlanders onder de 67 jaar weet weinig tot niets van de veranderingen door de nieuwe Pensioenwet die in 2023 is ingegaan. Dat blijkt uit de 2^de pensioenpeiling van het Nibud*, het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (16 juli 2024). Een meerderheid (72%) van de respondenten geeft aan dat zij weten dat er rondom het pensioen veranderingen zijn. Bijna de helft van deze groep kan echter niet benoemen wat volgens hen de belangrijkste verandering is.

Pensioenkloof in Nederland

Karin Wekema: “We kwamen er achter dat Nederland weliswaar een van de beste pensioenstelsels ter wereld heeft, maar tegelijkertijd binnen de Europese Unie de op een na grootste pensioenkloof heeft!” In Nederland krijgen vrouwen minder pensioen dan mannen: het verschil bedraagt maar liefst 40 tot 45%. Daarmee heeft Nederland een van de grootste pensioenverschillen tussen mannen en vrouwen van Europa. Alleen Cyprus doet het nog slechter op dit gebied. Er zijn drie oorzaken voor de pensioenkloof. Allereerst werken vrouwen vaker parttime en dan geldt: hoe minder uren je werkt, des te minder je opbouwt. Daarnaast is er nog steeds een loonkloof in Nederland; vrouwen verdienen minder dan mannen voor hetzelfde werk (Dit mag wettelijk niet meer, maar bestaat nog wel en heeft ook uit het verleden zijn effect op het opgebouwde pensioen). Ook dat is bepalend voor de hoogte van het pensioen. Als derde oorzaak: vrouwen werken vaker in sectoren met sobere pensioenregelingen. Het opbouwpercentage ligt in deze sectoren vaak lager dan in andere sectoren.

Pensioen bij scheiding bespreekbaar maken

Daar komt bij dat vrouwen vaak meer zorgtaken op zich nemen dan mannen en meer mantelzorg op zich nemen en dat deze vrouwen meer in beroepen werken waar klassiek gezien lagere pensioenen worden opgebouwd. “En dan is er nog de echtscheiding, waarin vrouwen vaak aan het kortste eind trekken”, aldus Karin Wekema. “Er wordt in de meeste huwelijken weinig gesproken over het pensioen in het geval van een scheiding. En als het dan zover is, is dat vaak te laat. Het is dus belangrijk om daar vroegtijdig afspraken over te maken.” Natuurlijk moet iedereen vooral zelf weten hoe hij of zijn zijn leven invult. Maar vanuit de verantwoordelijkheid en zorgambitie vindt zij het wel belangrijk dat bij het in dienst gaan duidelijk wordt dat minder werken gevolgen heeft voor het pensioen van de werknemer en zijn of haar partner. “Het belangrijkste is: weet wat je besluit, besef wat je doet en bespreek het met elkaar.”

‘Wees een goede werkgever voor je werknemers’

Gijs Berndsen roept werkgevers op met het pensioenfonds in gesprek te gaan over het zo goed mogelijk begeleiden van deelnemers binnen de keuzes in de pensioenregeling. “Als je samen optrekt, kan je echt het verschil maken. Als je er als werkgever zoveel geld aan spendeert, heb je daar belang bij. En dat belang voor de werkgever is om een goede werkgever voor je werknemers te willen zijn. Denk daarbij ook aan startups waar het pensioen nog niet geregeld is of aan de groeiende groep zzp-ers in Nederland.”

Karin Wekema, tot slot: “Als je die samenwerking met je pensioenfonds hebt, stuur dan als pensioenfonds of als werkgever bij indiensttreding die e-learning uit aan je deelnemers/werknemers over hun pensioen met daarin de acties die zij kunnen ondernemen. Dat kost de deelnemer een uurtje en hij of zij heeft er een leven lang plezier van.”

 

*Bron: Brand New Day, “Vrouwen lopen achter in pensioenkennis”, 10 september 2024.

Websites:

• Stichting Shell Pensioenfonds: https://www.shellpensioen.nl/
• Shell Own It: https://www.ownit-shellpensioen.nl/nl/
• Achmea Pensioen services: https://www.achmeapensioenservices.nl/

 

Verder lezen:

Nibud: Meeste mensen weten nog niet wat veranderingen pensioenstelsel betekenen

 

Additioneel:

Zorgambitie: hoe vul je dat in?

Bij het invullen van de zorgambitie kun je denken aan keuzebegeleiding en doelgroepbenadering.

Keuzebegeleiding sluit aan bij de persoonlijke omstandigheden van de deelnemer, met inbegrip van keuzes rond 'life events'. Dit kan worden gerealiseerd door een omgeving te creëren die deelnemers ondersteunt bij het nemen van beslissingen, inclusief defaults voor deelnemers die zelf geen beslissing kunnen of willen nemen.

De doelgroepbenadering maakt gebruik van deelnemersdata. Dit kan onder ander meer door de eigenschappen en behoeften van een vergelijkbare groep deelnemers te begrijpen door middel van profiling en big data-analyse. Deze benadering start met het meten en analyseren van het gedrag van bezoekers en inloggers op de website van het pensioenfonds en het eventueel aanpassen van de website (de zgn. feedback loop).